«برادرجان»خشن است یا فیلم‌های تارانتینو؟/توقع مخاطب را بالابردیم

به گزارش خبرنگار مهر، نشست سریال «برادرجان» امروز یکشنبه ۱۲ خرداد با حضور جمعی از بازیگران و عوامل این سریال در دفتر وصف صبا برگزار شد.

این نشست با بیش از یک ساعت تأخیر به دلیل ورود با تأخیر برخی بازیگران، با حضور محمدرضا آهنج کارگردان، محمدرضا شفیعی تهیه‌کننده، علی نصیریان، آفرین عبیسی، ندا جبرائیلی، شیوا ابراهیمیان، حسام منظور، سعید چنگیزیان از بازیگران سریال آغاز شد.

شفیعی در ابتدای جلسه گفت: سریال «برادرجان» ماحصل زحمت یک گروه ۸۰ نفره است و امیدواریم مخاطب این سریال را دوست داشته باشد.

نیمه اول سریال توقعات را بالا برد

آهنج نیز در ادامه درباره افت فیلمنامه در دهه دوم ماه رمضان گفت: شاید بخش اول فیلمنامه توقع را بالا برده است و انتظار بیشتری داشته‌اید که شاید ما نتوانستیم آن را برآورده کنیم. با این حال عواملی هست که تعیین می‌کند فیلمنامه به چه سمتی برود.

کارگردان «برادرجان» درباره انگیزه پرداختن به موضوع حق‌الناس نیز عنوان کرد: از زمانی که قتل هابیل توسط قابیل رقم خورد، برخی موضوعات هم به صورت تکراری وجود داشته‌اند. با این حال نوع روایت و به‌روز شدن این موضوع که در سال ۹۸ طراحی شده است ماجرا را متفاوت می‌کند که مسائل مبتلابه روز را هم در بر گرفته است اما اقبالی که در آمار می‌بینیم نشان می‌دهد هنوز این قصه دیدنی است.

شباهت دیالوگ‌گویی کاراکترها را قبول نداریم

شفیعی در ادامه درباره شباهت دیالوگ‌های هر طبقه و فرد در سریال توضیح داد: هر نویسنده‌ای امضایی دارد اگر فیلمنامه‌های نعمت‌الله را اسمش را پاک کنید باز هم از سبک او می‌توان تشخیص داد. من این را قبول ندارم که همه شبیه هم هستند. این فیلمنامه خاصیتی دارد که آهنگ و طنین دارد و دیالوگ‌های پینگ‌پنگی بین کاراکترها شکل می‌گیرد. در این فیلمنامه استفاده به جا از ضرب‌المثل‌ها و پاسخ‌های درست را در دیالوگ‌ها می‌بینیم.

منظور: هیچ وقت کار تحقیقاتی صورت نگرفته است که خشونت در یک اثر نمایشی از این حد نباید بالاتر برود. نمایش خشونت هیچ وقت به معنای ترویج آن نیست و اصلاً نمایش هر مساله‌ای به معنای ترویج آن نیست. حسام منظور نیز درباره دیالوگ‌های سریال گفت: من ادبیات دراماتیک خواندم و از این منظر می‌توانم به دیالوگ‌ها نگاه کنم. نباید انتظار داشت دیالوگ‌ها شبیه زندگی واقعی باشد. از طرفی هر نویسنده استایل خودش را دارد و با آن شناخته می‌شود.

وی درباره موضوع حق‌الناس نیز بیان کرد: تم‌های کارهای درام آنقدر متنوع نیست و حق، عدالت، عشق و… از جمله اینهاست. این نگاه مولف است که به آن تازگی می‌دهد.

«برادرجان» خشن است یا فیلم‌های تارانتینو؟

منظور در بخش دیگر در پاسخ به سوال خبرنگار مهر درباره خشونت و تنش‌های زیادی که در سریال وجود دارد، اظهار کرد: اگر این صحنه‌ها نباشد بازیگری کسل‌کننده می‌شود همه این فراز و فرودها و کنش‌های دراماتیک نقش را جذاب می‌کند. خشونت هیچ حد و مرزی ندارد. اگر حد و مرز قایل شویم آن وقت درباره فیلم‌های تارانتینو چه باید بگوییم؟

وی افزود: هیچ وقت کار تحقیقاتی صورت نگرفته است که مثلاً خشونت در یک اثر نمایشی از این حد نباید بالاتر برود. این را هم باید دانست که نمایش خشونت هیچ وقت به معنای ترویج آن نیست و اصلاً نمایش هر مساله‌ای به معنای ترویج آن نیست.

سعید چنگیزیان نیز در ادامه در پاسخ به سوالی درباره اینکه چرا چندین نفر در سریال پیت به دست می‌گیرند و سراغ آتش زدن مکان‌های مختلف می‌روند و همچنین میزان خشونت در سریال بیان کرد: از شما تعجب می‌کنم که مثل عموم صحبت می‌کنید. چرا در باقی شخصیت‌ها نمی‌گردید تا حال و احوال زندگی خوب را پیدا کنید. از لحظه‌ای که من در نقش ستار تغییر کردم دیگر خشونتی از این شخصیت دیده نمی‌شود. درخواست من این است خشونت ریز را تعمیم ندهید.

وی تأکید کرد: همه که پیت در دست نگرفتند و بخش بزرگی از این قصه تفاوت این دو خانواده است. ما در خانواده کریم بوستان شیوه بوستان را می‌بینیم و اینکه باقی اعضای خانواده‌اش چطور در درام پیش می‌روند.

تئاتر و سینما عکسبرداری از واقعیت نیست

علی نصیریان نیز در ادامه درباره نمایش واقعیت و همچنین پرداختن به خشونت گفت: نمایش، سینما و تیاتر روایتی دارد که عکسبرداری از واقعیت نیست.

وی ادامه داد: اساس یک کار دراماتیک جنگ است. دنیا در حال برخورد است و درام بدون جنگ نمی‌شود. این خاصیت کار دراماتیک است.

نصیریان‌: من کمی نسبت به دیالوگ‌ها ایراد دارم. نعمت‌الله خیلی خوب نوشته است اما گاهی اوقات پیچیدگی باعث می‌شد برای ما هم به لحاظ حفظ کردن دشواری ایجاد کند نصیریان همچنین درباره تکرار تم حق‌الناس عنوان کرد: اگر غزل‌های حافظ را بخوانید تم و موضوع آن شاید با بسیاری از شاعران قبل از خودش تکراری باشد، اما نوع آن به گونه‌ای است که انگار تازه است.

وی درباره دیالوگ‌های سریال نیز گفت: من کمی نسبت به دیالوگ‌ها ایراد دارم. نعمت‌الله خیلی خوب نوشته است اما گاهی اوقات پیچیدگی باعث می‌شد برای ما هم به لحاظ حفظ کردن دشواری ایجاد کند.

این بازیگر پیشکسوت تأکید کرد: البته هر کاری ایده آل نمی‌شود با این حال تا آنجا که من با مردم کوچه و بازار تماس داشتم تقریباً همه این مجموعه را نگاه می‌کردند و ابراز لطف داشتند.

نصیریان تأکید کرد: کارگردان، نویسنده، تهیه‌کننده و تصویربردار این کار بسیار تحت فشار بودند و اگر فرصت بیشتری داشتند که می‌توانستند کار را با خیال راحت تر انجام دهند و مسلماً این کار بسیار اساسی‌تر می‌شد. من شاهد بودم با چه فشار و زحمتی سریال ساخته شد. در مجموع گیرایی‌ها و جذابیت‌هایی داشته که مردم را راضی کرده است حتی این تنش‌هایی که می‌گویید ممکن است در نقاطی زیاد و یا تکرار شده باشد.

خشونتی که بدآموزی ندارد

آفرین عبیسی نیز تصریح کرد: در سینما این‌طور نیست که اینقدر تمرین داشته باشد و برای من به شخصه مشکل بود که در کنار دیگر بازیگران حضور مستمر داشته باشم.

وی در ادامه درباره اینکه تنش‌ها چه تاثیری روی او گذاشته است، گفت: خشونتی که یکی از دوستان گفتند روی من تاثیر گذاشت، جایی از من خواستند بلندتر حرف بزنم و من گفتم من نمی‌توانم اما تجربه جدیدی بود و من استفاده کردم و خوشحالم که در کنارشان بودم.

شیوا ابراهیمی نیز در ادامه درباره متن نعمت‌الله یادآور شد: متن‌های نعمت‌الله از فیلترهای زیادی رد می‌شود و در ادامه بازیگران هم حس خود را به کار اضافه می‌کنند. ما وقت کمی داشتیم ولی سعی کردیم باز هم اتفاق خوبی را شکل دهیم. من فکر می‌کنم بدآموزی وقتی صورت می‌گیرد که ما نتیجه را نبینیم اما در این سریال کسانی که خشونت می‌کنند از هم می‌پاشند تصویری که از خون و خون‌ریزی می‌بینید به گونه‌ای است که در همان لحظه نمی‌توان گفت خشونت صورت گرفته است و من معتقد نیستم که بدآموزی صورت گرفته است.

ندا جبرائیلی بازیگر نقش لیلا نیز در نشست درباره تفاوت نقش‌ها گفت: این انتخابی است که جهان نمایش را شکل می‌داد ولی تنوع شخصیت‌ها نوعی تفاوت‌ها را نمایش می‌دهد اینکه چاووش معتقد است که مثلاً پسر با دختر ازدواج کند و بیوه با مرد یا تفکرات دیگر شخصیت‌ها این تفاوت‌ها را نمایش می‌دهد و بازیگران سعی کردند دیالوگ خود را بر اساس این تفاوت‌ها بیان کنند.

چطور قصه را در هالیوود و بالیوود می‌پذیرد و اینجا نمی‌پذیرید؟

آهنج در ادامه درباره فضای غیرواقعی برخی از صحنه‌ها مثل صحنه چاقو خوردن آراز و بعد انار خوردن در کنار کسی که فکر می‌کند از او چاقو خورده است، توضیح داد: دوستان ما برنامه «در شهر» نمی‌سازند! چطور وقتی بازیگر روی سن نمایش قرار می‌گیرد یا فیلم هالیوودی یا بالیوودی می‌بینید قصه را می‌پذیرید اما اینجا داستان را نمی‌پذیرید.

نصیریان نیز در ادامه گفت: چخوف را چگونه نویسنده‌ای می‌بینید؟ او هم یک سبک مطلق ندارد. الان سبک‌های رئال و سوررئال و… ترکیب شده است.

آهنج نیز اضافه کرد: اتفاقاً به نظرم کار هنرمندانه نویسنده است که هم چاقو زدن که جزو ممیزی‌هاست، نشان می‌دهد و هم روح رحمانی مادر را نشان می‌دهد که آنها را جمع می‌کند و با انار خوردن کنار هم جمع می‌شوند. من از این سکانس دفاع می‌کنم.

آهنج: به نظرم روی اخبار هم باید زیر ۱۲ سال و ۱۴ سال بزنند تا کودک کنار بزرگسال ننشیند و اصلاً یک آرم زیر ۱۸ سال گاهی باید روی تلویزیون حک شود. هرچند جامعه نسبت به این مساله لجبازی دارد و اگر بزنیم بیشتر می‌بیند وی درباره اینکه چرا در سریال، شخصیت‌ها به جای مراجعه به قانون خود دست به مقابله می‌زنند، بیان کرد: قانون به وقت خود در روند قصه حضور پیدا کرده است و مقتدر هم عمل می‌کند. درباره پیت نفت هم من شوخی‌ای گاهی بیان می‌کنم که الان دیگر پیت نفت سر سفره مردم پیدا نمی‌شود و خیلی نگران نباشید.

شفیعی نیز در ادامه یادآور شد: نویسنده برای شخصیت وضعیتی قرار می‌دهد که خیلی امکان شکایت را ندارد مثلاً چاووش امکان شکایت ندارد ولی وضعیت منیژه یا کریم بوستان یک طرفه است و شکایت می‌کنند و به این ترتیب موضوع را پیگیری می‌کنند.

آهنج هم در ادامه بدون اینکه نامی از کسی ببرد، گفت: یکی از مسئولان قوه قضاییه به من گفت اگر زمانی قرار بود فیلمی درباره حق‌الناس بسازیم حتماً با همین شکل می‌خواستیم ساخته شود.

وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری درباره خشونت سریال برای کودکانی که پای سریال می‌نشینند عنوان کرد: به نظرم روی اخبار هم باید زیر ۱۲ سال و ۱۴ سال بزنند تا کودک کنار بزرگسال ننشیند و اصلاً یک آرم زیر ۱۸ سال گاهی باید روی تلویزیون حک شود. هرچند جامعه نسبت به این مساله لجبازی دارد و اگر بزنیم بیشتر می‌بیند.

آهنج: وقت بیشتر داشتم متن با سلیقه خودم پیش می‌رفت

آهنج با اشاره به اینکه نظارت نعمت‌الله روی تدوین کار بوده است، گفت: نه اینکه بگویم نعمت الله سلیقه خود را اعمال کرد اما چون وقت نداشتم او در مراحل پس تولید و تدوین کار هم حضور داشت و شاید اگر وقت بیشتری داشتم متن با سلیقه خودم پیش می‌رفت.

وی در بخشی دیگر به فضای ملودرام دو سریال دیگر رمضان اشاره و بیان کرد: خاطرم می‌آید سالی که من سریال «جراحت» را روی آنتن داشتم شبکه دیگر کار طنز داشت و این باید رعایت شود اما امسال همه کارها ملودرام بودند.

کارگردان «برادرجان» با اشاره به بیان اصول اخلاقی در این سریال هم گفت: ما موظف هستیم بسیاری از اصول اخلاقی را تذکر دهیم. ستار در عین اختلاف با پدر اما به او احترام می گذارد. ما در تلویزیون عاشقانه های محدودی داریم اما ما عشق را در این سریال در سن ۶۰ سالگی نمایش دادیم.

علی نصیریان نیز در پایان جلسه اظهار کرد: این اولین بار بود که وارد کاری می‌شدم که متن را تا آخر نخوانده بودم ولی احساس کردم باید این کار را انجام دهم و آنچه دیدم بیش از توقع اولیه‌ام بود.

وی افزود: ما ضعف داریم ولی تلاش هم می‌کنیم و این تلاش خوبی است که آثار دراماتیک داشته باشیم. برخی نقدهایی که مطرح شد برخی از آن‌ها نقد خود من هم بود، مثل وحدت موضوعی که در سریال تحت‌الشعاع قصه‌های فرعی قرار گرفت.

حاشیه‌های نشست

- نشست با حدود یک ساعت تاخیر آغاز شد و از اولین هنرمندانی که در جلسه حاضر شدند علی نصیریان و آفرین عبیسی دو بازیگر پیشکسوت سریال بودند.

- در یکی از سوالات مطرح شد که علی نصیریان بابت ایفای نقش در این سریال هشتصد میلیون دستمزد دریافت کرده است که این پرسش با خنده بازیگران و شوخی‌های نصیریان مواجه شد. حسام منظور در این بخش تأکید کرد که این رقم هم برای دستمزد استاد نصیریان اندک است.

- سعید نعمت الله نویسنده سریال غایب اصلی این نشست بود چرا که بیشتر سوالات درباره متن داستان و دیالوگ‌های کاراکترها بود.

- برخی از بازیگران نسبت به سوالات خبرنگاران نقد داشتند که در پایان نصیریان نقدها را باعث پیشرفت و رشد سریال ها دانست.